Funkcjonujący aktualnie system świadczeń rodzinnych został wprowadzony 1 maja 2004 roku tworząc odrębnie od systemu pomocy społecznej system poza ubezpieczeniowych świadczeń mających na celu wsparcie znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej rodziny.
Nowy system wsparcia dla rodziny stworzyła ustawa z dnie 28 listopada 2003 roku
o świadczeniach rodzinnych, ( Dz. U. z 2015 r., poz. 114 z późn. zm.).
Celem nowego systemu pomocy rodzinie, jaki stworzyła ustawa o świadczeniach rodzinnych, jest lepsze adresowanie świadczeń do tych rodzin, które naprawdę wymagają wsparcia ze strony państwa, dla rodzin faktycznie potrzebujących pomocy w wychowaniu dzieci.
System świadczeń rodzinnych oparty jest o zasadę pomocniczości, uwzględniający regułę, że osobami w pierwszej kolejności zobowiązanymi do łożenia na utrzymanie dzieci są ich rodzice.
W przypadku, gdy ich środki i uprawnienia są niewystarczające do wychowania i utrzymania dzieci, przysługuje pomoc państwa w postaci świadczeń rodzinnych.
Nowy system świadczeń rodzinnych zastąpił zasiłki i inne świadczenia wypłacane dotąd przez różne instytucje, takie jak ZUS, pracodawcy, czy ośrodki pomocy społecznej. W początkowej fazie obowiązywania systemu zostały mu przypisane również funkcje alimentacyjne, przejęte po zlikwidowanym wówczas Funduszu Alimentacyjnym. Przez ponad 7 lat funkcjonowania przeszedł wiele zmian i przekształceń. Z dniem 1 września 2005 roku równolegle z wyżej wymienioną ustawą zaczął obowiązywać system zaliczek alimentacyjnych, co wyłączyło funkcje alimentacyjne dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka (obowiązywał do 30 września 2008 roku). 
Świadczenia rodzinne są obligatoryjnymi świadczeniami w większości wypłacanymi na określony czas (okres zasiłkowy), ale również jednorazowo (dodatek z tytułu urodzenia dziecka, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka) lub w ciągu pewnego okresu (dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania).
Z dniem 1 października 2008 r. na mocy ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2009 r. Nr 1, poz.7 z późn. zm.) wprowadzona została ponownie instytucja funduszy alimentacyjnego określająca zasady pomocy materialnej udzielanej przez państwo osobom mającym trudności w egzekucji wierzytelności alimentacyjnych oraz zakres prowadzenia przez gminy postępowania wobec dłużników alimentacyjnych.
Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów reguluje dwie istotne kwestie związane
z brakiem skuteczności egzekucji zasądzonych alimentów. Pierwszą z nich jest postępowanie gmin wobec dłużników alimentacyjnych, którego celem jest poprawa ściągalności alimentów, drugą pomoc państwa dla rodzin będących w trudnej sytuacji materialnej w związku z nieskuteczną egzekucją alimentów. Regulacje zawarte w ustawie, dotyczące prowadzenia postępowania wobec dłużników alimentacyjnych, dotyczą wszystkich dłużników, wobec których egzekucja alimentów jest bezskuteczna (nie ograniczają się tylko do dłużników, których wierzyciel otrzymuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego). Ich celem jest skoordynowanie działań wierzycieli, władz samorządowych, sądów, komorników sądowych i innych instytucji, mających na celu poprawę efektywności w zakresie egzekucji zasądzonych alimentów.
Świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje osobie uprawnionej w przypadku bezskuteczności egzekucji zasądzonych alimentów.

Od 15 maja 2014 r. wdrożono świadczenie w formie zasiłku dla opiekuna, przysługujące osobom, które od 1 lipca 2013 r. straciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Weryfikacja uprawnień do świadczenia dokonywana jest na podobnych zasadach jak przy specjalnym zasiłku opiekuńczym, tj. poprzez wywiad środowiskowy. Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony.

Od 16 czerwca 2014 r. realizowany jest system zniżek dla rodzin wielodzietnych poprzez tzw. Karty Dużej Rodziny. Karta Dużej Rodziny skierowana jest do wszystkich rodzin  zamieszkałych na terenie miasta Kutno, niezależnie od dochodów, mających na utrzymaniu co najmniej troje dzieci w wieku do ukończenia 18 roku życia (w przypadku dziecka kontynuującego naukę do ukończenia 25 roku życia lub bez ograniczeń wiekowych w przypadku dziecka niepełnosprawnego legitymującego się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności).